Metodologia StanuPolityki.pl

Autor: OGB Pro 20 marca 2020

StanPolityki.pl to przede wszystkim prognozy wyborcze, analizy oraz sondaże. Postaramy się przybliżyć wam, w jaki sposób powstają nasze prognozy, czym charakteryzują się niektóre narzędzia i wykresy oraz jak konstruowane są nasze modele wyborcze.

Prognoza wyniku:

Nasze prognozy opieramy wyłącznie na sondażach przeprowadzonych metodą telefoniczną (CATI). Wynika to głównie z wiarygodności danych pochodzących z badań przeprowadzonych tą metodą. Badania telefoniczne nie tylko w Polsce, ale także na świecie charakteryzują się najlepszą skutecznością. Więcej na ten temat możecie przeczytać w raporcie z wyborów samorządowych opracowanym przez SprawdzamySondaze.pl. Na wyniki poszczególnych sondaży są nakładane wagi uzależnione od wcześniejszej poprawności wyniku firmy badawczej (im wyższa sprawdzalność wyników, tym wyższa waga). Przy opracowaniu wag pod uwagę wzięliśmy sondaże zrealizowane tuż przed wszystkimi wyborami ogólnopolskimi ostatnich 10 lat. Więcej o sprawdzalności sondaży możecie przeczytać na stronie naszego projektu SprawdzamySondaze.pl. W stosunku do prognozy wyniku wyborów parlamentarnych, za którą Stan Polityki został nagrodzony przez Uniwersytet Jagielloński, za najdokładniejszą prognozę wyborczą (tutaj więcej szczegółów) wprowadziliśmy pewne udoskonalenia. Dziś waga ta nie jest sztywno przypisana danej firmie badawczej, ale jest ona przypisana firmie i konkretnej partii, np. jeśli dana firma badawcza lepiej przewiduje wynik partii X, a gorzej jej idzie (większy błąd) przy partii Y. Sprawdziliśmy, że gdybyśmy zastosowali taką metodę w wyborach parlamentarnych, błąd łączny prognozy zmniejszyłby się o połowę. Stosujemy także wagę czasu w stosunku do każdego sondażu, im dalej od czasu realizacji badania do dnia, w którym przygotowujemy daną prognozę, tym waga takiego badania w całej prognozie jest mniejsza. Otrzymywany wynik uzupełniamy o naszą prognozę wyników z zagranicy, których nie uwzględnia żaden sondaż. Zazwyczaj wynik z zagranicy nie ma większego wpływu na ostateczny wynik prognozy.

Zakresy poparcia:

Na podstawie wyniku prognozy ustalamy maksymalny próg błędu dla każdej partii, zgodnie z zasadą “im wyższy wynik danej partii, tym większy dopuszczalny błąd”. Wynika to z naszych analiz sondaży i wyników wyborów, gdzie większą tendencję do zmian (i zaskakiwania opinii publicznej) miały partie z wyższym poparciem. Ustalone odchyły dla wyniku prognozy wahają się od 1 do 2,5 p.p. i odpowiadają za 70% z 1000 symulacji w naszym modelu. Pozostałe 30% symulacji uwzględnia dodatkowo zakresy poszerzone o maksymalne i minimalne wyniki danej partii występujące w puli sondaży wykorzystanych do prognozy.  W ten sposób symulowane jest 1000 wyników prognozy i na podstawie tych 1000 symulacji określamy procentowo wystąpienie danego scenariusza. Każda z przeprowadzonych symulacji to 0,1% szans na dany wynik, np. w ilu wylosowanych wynikach na 1000 Andrzeja Dudy dostaje więcej niż 50% poparcia. Dzięki temu wiemy, jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia niektórych scenariuszy w sytuacji, gdy wyniki wzajemnie na siebie oddziałują (muszą się sumować do 100%). Wiemy też, jaki jest ostateczny maksymalny i minimalny wynik danej partii lub kandydata i te wyniki prezentujemy na wykresie prognozy szans. 

Prognozy regionalne:

Na podstawie prognozy wyników tworzone są prognozy regionalne, czyli prognoza wyniku w województwie, w okręgu do Sejmu, w okręgu do Senatu. W tym celu tworzymy prognozę dla prawie 500 punktów w Polsce. Podstawowym punktem prognozy są dla nas powiaty, dodatkowo osobno prognozujemy wynik w miastach prezydenckich, które nie są powiatami, we wszystkich dzielnicach Warszawy oraz dzielnicach innych większych miast. Prognoza w tych punktach oparta jest o historyczne wyniki prognozowanej partii w danym punkcie (powiecie, mieście, dzielnicy) w stosunku do wyniku ogólnopolskiego. W ten sposób na podstawie historycznych wyników w powiecie, w którym wynik partii X oscylował zawsze w granicach 90-95% ogólnopolskiego wyniku partii X jesteśmy w stanie oszacować obecny wynik. Osobno dla każdego z tych punktów prognozowana jest frekwencja. Uzyskane w ten sposób dane w jednym z  tych 500 punktów zostają rozdzielone na poszczególne jednostki terytorialne (okręg, województwo). 

Podział na mandaty:

Mandaty obliczane są zgodnie z metodą charakterystyczną dla danego rodzaju wyborów. W przypadku wyborów parlamentarnych mandaty rozdzielane są między partie przekraczające 5-procentowy próg wyborczy przy wykorzystaniu metody D’Hondta. Rozdzielanie tych mandatów odbywa się na poziomie okręgu wyborczego.  Z kolei przy prognozach europejskich stosowane jest połączenie metody D’Hondta oraz metody Hare’a-Niemeyera. W tym przypadku rozkład poparcia danej partii na 13 okręgów wyborczych oparty jest na wynikach z wyborów parlamentarnych w 2019 roku.

Przeczytaj także

Kto wygra wybory?

Śledzimy dzień po dniu wybory na Prezydenta Polski. Kto awansuje do II tury wyborów? Który polityk zdoła przekonać do siebie największy odsetek Polaków? Czyli...

Raport – ocena nowelizacji Kodeksu wyborczego

Od grudnia na polskiej scenie politycznej trwa debata dotycząca nowelizacji Kodeksu wyborczego. Jedną z najbardziej kontrowersyjnych okazał się zapis o zwiększeniu liczby obwodów wyborczych,...

Co czytać w Święta 2022?

Podczas gdy dla jednych Święta to czas ucieczki od politycznej rzeczywistości, dla innych to w końcu upragniony moment na nadrobienie zaległości w lekturze. Spieszymy...