HiT, czyli partia Hołowni i Trzaskowskiego

W lipcu 2021 roku już po powrocie Donalda Tuska do polityki, zrealizowaliśmy badanie (wśród kilku innych scenariuszy) pytając o potencjalną partię Szymona Hołowni i Rafała Trzaskowskiego. Nigdy nie opublikowaliśmy tych danych, ale teraz, gdy doniesienia o wspólnym projekcie zyskały na znaczeniu, uważamy, że warto podzielić się tym sondażem.

Bardzo ważne zastrzeżenie: Sondaż pochodzi z lipca 2021 roku (21-23.07), czyli w żadnej mierze nie oddaje obecnego (potencjalnego) poparcia dla partii HiT. Jednak dane zawarte w tym badaniu (między innymi przepływy z innych partii i poparcie wśród różnych grup społecznych), w porównaniu ze zwykłym sondażem realizowanym w tym samym czasie, są na tyle ciekawe, że zdecydowaliśmy się nimi podzielić.

Warto te wyniki porównać z naszym sondażem parlamentarnym z tego samego badania (ze standardowym zestawem komitetów) oraz z ostatnim sondażem opublikowanym na StanPolityki.pl z kwietnia 2022 roku, aby zobaczyć, jak tamta sytuacja polityczna ma się do obecnej.

Czym różni się dzisiejsza sytuacja z poparciem dla partii od tej w lipcu 2021 roku? Od tego czasu Prawu i Sprawiedliwości przybyło poparcia (sondaż kwietniowy był przeprowadzany 1,5 miesiąca od wybuchu wojny w Ukrainie). Niższe jest też łączne poparcie dla KO i PL 2050  (w lipcu 2021 r. wynosiło ponad 40%, w kwietniu 2022 r. już tylko niecałe 34%). O 3 p.p. wzrosła liczba osób niezdecydowanych, a poparcie dla pozostałych partii takich jak Lewica i Konfederacja znajduje się na podobnym poziomie, co może zaskakiwać.

Sprawdźmy teraz, czym różni się zwykły sondaż z lipca 2021 roku od sondażu, w którym pytaliśmy o “Partię Szymona Hołowni i Rafała Trzaskowskiego”. Przede wszystkim widać w nim wyraźny przepływ wyborców KO do potencjalnej partii HiT, a także to, że suma poparcia dla tych dwóch partii rośnie do 43%. Dodatkowo o prawie 3 p.p. maleje liczba wyborców niezdecydowanych, co daje nam podejrzenie, że część z nich to osoby, które wahały się pomiędzy KO a Polska 2050, a transfer Rafała Trzaskowskiego pozwoliłoby im te wątpliwości przezwyciężyć. Po drugie przejście obecnego Prezydenta Warszawy do Polski 2050, spowodowałoby polepszenie wyniku tej partii o 5 p.p., równocześnie przynosząc stratę KO o niecałe 3,5 p.p. Skutkowałoby to tym, że te dwie partie zamieniły się miejscami w sondażach. Należy pamiętać, że różnica między partiami pozostawała podobna – zarówno w naszym sondażu w lipcu 2021 r., jak i w badaniu w kwietniu 2022 r. wynosiła 5 p.p. Sugeruje to, że dziś pytając o ten sam scenariusz, partie te mogłyby zamienić się miejscami i mielibyśmy dwie silne partie opozycyjne w granicach 20%. 

Jakby taki układ wpłynął na podział mandatów? Tutaj znowu porównajmy podział mandatów do “zwykłego” sondażu z lipca 2021 r. i dla podziału w przypadku startu partii HiT.

Dla zwykłego sondażu, w którym liderem wśród partii opozycyjnych jest KO, podział mandatów wyglądałby następująco:

PiS mógłby liczyć na 196 mandatów, KO na 130, Polska 2050 na 96 mandatów, Konfederacja na 22, a Lewica na 15 mandatów.

A jak wygląda podział dla sytuacji startu partii HiT?

PiS uzyskałby 199 mandatów, HiT 130 mandatów, KO 109 mandatów, Konfederacja – 14,a Lewica tylko 7.

PiS zyskałby 3 mandaty, Polska 2050 otrzymałaby 34 mandaty, z kolei KO straciłaby 21 mandatów, a Konfederacja i Lewica straciłyby po 8 mandatów.

Dosyć ciekawie układa się ten podział, bo pokazuje nam, że powstanie HiT, mimo nie aż tak dużej zmiany w poparciu w stosunku do KO, odwraca podział mandatów. Rafał Trzaskowski “przynosi” aż 34 mandaty, a KO traci ich 21. Tracą też małe partie, czyli Lewica i Konfederacja (w przypadku Lewicy przejście Rafała Trzaskowskiego, oznaczałoby egzystencjalne ryzyko niewejścia do Sejmu, w związku z lewicowym światopoglądem Prezydenta Warszawy).

Należy pamiętać, że sytuacja partii rządzącej obecnie jest inna, niż w lipcu 2021 roku. Na podstawie ostatniego sondażu PiS mógłby liczyć aż na 235 mandatów, czyli dużo więcej niż w lipcu 2021 r.

Zobaczmy też, jak zachowują się wyborcy poszczególnych partii w sytuacji, gdy pojawia się partia HiT. Tutaj można poczynić najciekawsze obserwacje. 

Po pierwsze, wzrost poparcia dla PiS wynika z tego, że 5% wyborców Polska 2050, którzy chcieliby oddać głos na partie Szymona Hołowni, w scenariuszu ze wspólną partią z Trzaskowskim chce głosować na… PiS. Jest to koronny argument za tym, że (przynajmniej w kwietniu 2021 r.) wśród wyborców Polska 2050 “ukrywają się” wyborcy PiS, których w inny sposób trudno zlokalizować np. zadając pytanie historyczne, o to jak głosowali w 2020 r. czy 2019 r. (najczęściej Ci wyborcy, którzy opuścili PiS deklarują, że nie pamiętają na kogo głosowali). Tutaj widzimy, że przyjście liberalnego Trzaskowskiego do Polska 2050 powoduje, że Ci wyborcy wracają do PiS, dzięki czemu partia rządząca zyskuje wyborców, a dzięki temu – mandaty.

Po drugie ⅕ wyborców KO decyduje się na głosowanie na HiT. Ci wyborcy to “posag” Trzaskowskiego, którzy (w kwietniu 2021 r.) chcą iść za Nim do innej partii. Można się zastanawiać czy to dużo, czy mało oraz w jaki sposób ta sytuacja wyglądałaby dzisiaj. 

Po trzecie 12% wyborców Lewicy, czyli nieco ponad 1/9 też zamierzałaby opuścić swoją partię i wesprzeć HiT, skazując Lewicę na podążanie w stronę wyniku poniżej progu wyborczego.

Po czwarte (choć tu ograniczeni jesteśmy niskim poparciem dla PSL), co czwarty wyborca tej partii chciałby w takim scenariuszu głosować na… KO sugerując, że ta partia byłaby dla nich bardziej przystępna bez liberalnego Trzaskowskiego. 

Po piąte Partia HiT mogłaby liczyć na 15% wszystkich niezdecydowanych. W tym scenariuszu część z nich zagłosowałaby na PiS (być może to wyborcy wahający się pomiędzy PiS a Hołownią) oraz KO.

Można zaryzykować więc tezę, że przewaga HiT nad KO w sondażu zawdzięcza właśnie tej grupie, która nie odnajduje się w tradycyjnym sporze pomiędzy poglądami lewicowymi i prawicowymi.