Z jakich źródeł Polacy czerpią informacje o świecie i COVID-19?

Według raportu GUS ponad 98% Polaków w wieku od 16 do 74 lat śledziło informacje dt. pandemii koronawirusa i wskaźnik ten utrzymywał się na podobnym poziomie w każdej z grup wiekowych. Pokazuje to, że w 2020 r. wszyscy na równi żyliśmy sytuacją epidemiologiczną i dotykała ona w jakiś sposób każdego z nas. Jako źródło informacji o COVID-19 Polacy najczęściej wskazywali telewizję (87%), a na drugim miejscu pojawiły się portale internetowe (68%).

Raport GUS pokazuje też rozbieżności w korzystaniu ze źródeł informacji w sprawie COVID-19. Największa dysproporcja występuje pomiędzy młodymi ludźmi a seniorami. Młodzi ludzie, tj. w wieku od 16 do 24 lat najczęściej jako źródło wymieniali strony internetowe (90%), a następnie telewizję (76%). W tej grupie również najczęściej ze wszystkich o pandemii dowiadywano się, korzystając z portali społecznościowych (68%). Osoby w wieku od 55 do 74 lat natomiast najczęściej jako główne źródło wymieniali telewizję (94%). Portale internetowe czytali w 41% przypadków, a media społecznościowe w celu pozyskania wiedzy o pandemii wykorzystywali w 13% przypadków.

CBOS w 2017 r. i w 2019 r. przeprowadził badanie pt. “Wiarygodność mediów”. W raporcie znajdujemy jednak szersze odpowiedzi niż dotyczące tylko tytułu publikacji. Dowiadujemy się m.in. z jakich źródeł medialnych Polacy czerpią informacje o wydarzeniach w kraju i na świecie. Z raportu jasno wynika – telewizja traci widzów, a Internet zyskuje odbiorców. I co więcej – to one są głównymi źródłami informacji dla Polaków. W IV kwartale 2017 r. 64% Polaków oglądało telewizję (w tym również internetową), aby dowiadywać się o wydarzeniach w kraju i na świecie. W IV kwartale 2019 r. było ich już 58%. Z Internetu w 2017 r. w podobny sposób korzystało 21%, a w 2019 r. już 27%. 

Pokazuje nam to, jak kluczową rolę odgrywa obecnie Internet. Raport ukazuje też, że z roku na rok telewizja traci widzów, ale jednocześnie, że jej pozycja jest nadal silna i to ona stanowi główne źródło informacji. Pozostałe media, tj. media tradycyjne takie jak prasa czy radio, nie odgrywają aż tak znaczącej roli. Prasa papierowa jest już praktycznie reliktem minionej epoki. W 2017 r. jedynie 4% Polaków czerpało z niej wiedzę o światowych wydarzeniach, a w 2019 r. już tylko 2%. Inaczej wygląda sprawa z radiem. Pozycja tego medium nieznacznie wzrosła w Polsce na przestrzeni lat. W 2017 r. radia słuchało 8% Polaków, a dwa lata później 9%.

Jak udowadnia raport CBOS-u, pozyskiwanie informacji o świecie i kraju jest mocno zróżnicowane pod względem wieku. Najczęściej Internet jako główne źródło informacji wykorzystują osoby w przedziale 18-24 lata (60%), a następnie 25-34 lata (47%). Znaczenie Internetu spada, a telewizji rośnie wraz z wiekiem badanych. Telewizję jako główne źródło informacji najczęściej podawały osoby w wieku 65 lat i więcej (81%), a następnie w przedziale 55-64 lata (72%). Silny udział telewizji widoczny jest także w grupie 45-54 lata (64%). 

Badanie pokazało też interesujące podejście grup wiekowych do mediów tradycyjnych. Dowiadujemy się z niego, iż młodzi ludzie, tj. w przedziale 18-24 lata zupełnie nie czytają prasy papierowej (0%). Zupełnie inaczej od seniorów w wieku 65 lat i więcej, którzy najczęściej ze wszystkich sięgają po gazety (5%). Młodzi Polacy również najrzadziej słuchają radia (5%). Co ciekawe w przypadku tego medium zupełnie inaczej ma się sytuacja osób w wieku 25-34 lata – to właśnie ta grupa najczęściej korzysta z niego jako źródła informacji o świecie i kraju (13%). Drugim przedziałem wiekowym, w którym radio ma najwięcej odbiorców, jest 45-54 lata (11%).

W raporcie CBOS-u dowiadujemy się także o wpływie zróżnicowania społecznego na korzystanie z mediów – takich jak wykształcenie czy miejsce zamieszkania. Dowiadujemy się, że telewizja najczęściej oglądana jest na wsi (64%), a najrzadziej w miastach powyżej 500 000 mieszkańców (41%). Jednocześnie to właśnie mieszkańcy największych miast w kraju najczęściej czytają portale internetowe, aby pozyskać wiedzę o wydarzeniach (45%). Najrzadziej natomiast robi to właśnie wieś (21%). 

Korzystanie z mediów ściśle uzależnione jest także od poziomu wykształcenia. Telewizję jako główne źródło informacji najczęściej wymieniają osoby o wykształceniu zawodowym (77%). Co więcej, jedynie 12% z nich zasięga informacji z portali internetowych. To pomiędzy tą grupą a osobami z wyższym wykształceniem zachodzi największa dysproporcja, bowiem absolwenci szkół wyższych oglądają telewizję tylko w 39% przypadków, a do Internetu zaglądają w 49% przypadków.

Do TVP1 i TVP Info najczęściej sięgają wyborcy PiS – kolejno 43% i 25%. A najrzadziej robią to wyborcy Koalicji Obywatelskiej – kolejno 2% i 1%. W przypadku TVN i TVN24 mamy zupełnie odwrotną sytuację. To właśnie te kanały najczęściej oglądają wyborcy KO – 40% dla TVN i 35% dla TVN24. A najrzadziej wyborcy PiS – kolejno 7% dla TVN i 2% dla TVN24. Co ciekawe Polsat cieszy się taką samą popularnością w zwolennikach obu obozów politycznych, równo po 13%.

Co jednak interesujące to najczęstszymi widzami TVN nie są wyborcy KO, a PSL (47%). TVN24 wśród nich nie cieszy się jednak już aż taką popularnością (16%). Zwolennicy PSL po programy TVP1 sięgają jednak równie często (13%), a TVP Info ogląda 9% z nich. Z Polsatu informacje czerpie natomiast 16% z nich. CBOS przyjrzał się także wyborcom Wiosny Roberta Biedronia, ponieważ badanie przeprowadzane było w 2019 r. Wynika z niego, iż 36% i 26% z ankietowanych ogląda kolejno TVN i TVN24. TVP1 ogląda 5% badanych zwolenników Wiosny i nikt nie czerpie informacji z TVP Info (0%). Wyborcy Wiosny często też zasięgali informacji z Polsatu (19%).