Inflacja w dobie epidemii i kryzysu

Autor: OGB Pro 18 marca 2020

Na StanPolityki.pl sprawdziliśmy, jak zmieniała się roczna inflacja na przestrzeni lat w Polsce i w Unii Europejskiej. Jaki procent domowego budżetu stanowią wydatki na żywność w Polsce i w Europie i jaki będzie mieć to wpływ na obecną sytuację gospodarczą.

Systematyczny wzrost inflacji od 2017 roku

W 2009 roku wskaźnik inflacji w Polsce wynosił 3,5%, a rok później 2,6%. W 2011 roku wzrósł on do 4,3%, by w kolejnych latach spadać, wynosząc odpowiednio 3,75%, 0,9% i 0% w 2012, 2013 i 2014 r. W 2015 i 2016 roku doszło do deflacji: -0,9% i -0,6%. Od 2017 roku wskaźniki inflacji notują wzrost. Wówczas inflacja wynosiła 2%, rok później spadła do 1,6%, a w 2019 wzrosła do 2,3%, zbliżając się do celu inflacyjnego 2,5% określanego przez Radę Polityki Pieniężnej.

Inflacja w Polsce od 2009 r.

  • 2009 r.
  • 2010 r.
  • 2011 r.
  • 2012 r.
  • 2013 r.
  • 2014 r.
  • 2015 r.
  • 2016 r.
  • 2017 r.
  • 2018 r.
  • 2019 r.

W latach 2009-2011 w Unii Europejskiej wskaźniki inflacji systematycznie rosły (odpowiednio: 1%, 2,1%, 3,1%), by w 2012 roku spaść do 2,6%. W analogicznym okresie w Polsce inflacja była wyższa niż w UE. W kolejnych latach trend się odwrócił i to w Polsce inflacja była niższa niż w UE, w której wynosiła odpowiednio: 1,5%, 0,6%, 0,1%, 0,2%. Wyjątkiem był rok w 2017 roku, w którym inflacja w UE wynosiła 1,7% i wtedy była ona niższa niż w Polsce. W 2018 roku wynosiła już 1,9%, czyli niewiele więcej niż w Polsce, natomiast w 2019 roku odnotowaliśmy wyższy wskaźnik inflacji, bo wynosił wspomniane wcześniej 2,3%, podczas gdy w UE było to 1,5%. Ceny ostatnio rosną u nas szybciej niż w całej Unii Europejskiej. 

 

Inflacja w Unii Europejskiej od 2009 r.

  • 2009 r.
  • 2010 r.
  • 2011 r.
  • 2012 r.
  • 2013 r.
  • 2014 r.
  • 2015 r.
  • 2016 r.
  • 2017 r.
  • 2018 r.
  • 2019 r.

Polacy wydają więcej na jedzenie od innych mieszkańców UE

Polacy wydają średnio dużo więcej na żywność niż pozostali mieszkańcy Unii Europejskiej, choć z roku na rok te wydatki spadają. W 2009 roku wydatki gospodarstw na żywność i napoje bezalkoholowe w Polsce wynosiły prawie ⅕ domowego budżetu (19,6%). W 2010 roku było to 19,1%, a w 2011: 18,2%. W ciągu kolejnych dwóch lat procent wydatków domowego budżetu na żywność utrzymał się na tym samym poziomie 17,9%. W 2014 roku spadł do 17,1%, a w 2015 do 16,9%. Rok później wydatki Polaków na żywność ponownie wzrosły do 17,1% domowego budżetu, a w 2017 ponownie spadły do 16,9%. W 2018 roku, z którego pochodzą ostatnie dane na ten temat, wydatki na żywność wynosiły 16,4%. To 2,7 p.p. mniej niż w 2009 roku

Uśredniony procent wydatków na żywność z całego budżetu wśród mieszkańców Unii Europejskiej wynosi zawsze około 12%, czyli dużo mniej niż wydatki Polek i Polaków. W 2009 roku mieszkańcy UE wydawali średnio 12,4% domowego budżetu, czyli 7 p.p. mniej niż Polacy. W 2010 roku było to 12,3%, a w 2011 roku 12,2%. W 2012 roku wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe stanowiły 12,3% domowego budżetu mieszkańców UE. Rok później było to 12,4%, a w 2014: 12,3%, a w latach 2015-2018 odpowiednio: 12,1%, 12,2%, 12,2% oraz 12,1%. W 2018 roku Polacy wydawali 16,4% swojego domowego budżetu na żywność, czyli 4,3 p.p. więcej niż mieszkańcy UE.

Wydatki gospodarstw na żywność i napoje bezalkoholowe (Polska a UE)

Polska
Unia Europejska
Komentarz eksperta

Może mieć to duże znaczenie, jeśli chodzi o zbliżający się kryzys gospodarczy. Zakupy żywieniowe należą do podstawowych kwestii, z których nie można zrezygnować.

Możemy znaleźć się więc w sytuacji, kiedy ponownie klienci w większym stopniu mogą poszukiwać produktów tańszych, a przy tym gorszej jakości w celu zaspokojenia swoich potrzeb. 

Kto na tym straci? Przede wszystkim sklepy z droższymi produktami.

Już wkrótce w ramach sekcji „Człowiek – konsument na portalu ZmianySpoleczne.pl zbudujemy całościowy obraz polskiego konsumenta i umiejscowimy go w szerszym europejskim i globalnym kontekście.

Dzięki „Człowiek – konsument odpowiemy na pytania dotyczące tego, jak decyzje zakupowe podejmują Polacy, jak zmieniają się trendy zakupowe oraz jak wpływa to na nasze życie.

Kamila Gaweł
Ekspert ds. Zmian Społecznych, ZmianySpoleczne.pl

Przeczytaj także

Perspektywy finansowe Polaków

Chociaż obecnie to sytuacja w Ukrainie jest kluczowym tematem wszelkich analiz, bez wątpienia obok kwestii związanych z obronnością i bezpieczeństwem to sytuacja finansowa Polaków...

Raport: Sytuacja finansowa Polaków

Chociaż obecnie to sytuacja w Ukrainie jest kluczowym tematem wszelkich analiz, bez wątpienia obok kwestii związanych z obronnością i bezpieczeństwem to sytuacja finansowa Polaków...

Czy zauważamy wzrost cen przez podatek cukrowy?

IBSP sprawdził dla StanPolityki.pl, jak wprowadzenie podatku cukrowego odbiło się na portfelach Polaków. Jak wielu z nich deklaruje, że odczuło wzrost cen napojów słodzonych,...