Jak zmieniają się poglądy Polek i Polaków? „Coraz mniej popierających prawicę”

W badaniu z maja 2019 roku 22,27% Polek określiło swoje poglądy jako centrowe. W najnowszym badaniu Polki o poglądach centrowych stanowiły porównywalną  grupę badanych – do marca 2021 roku ich liczba zmalała nieznacznie do 21,71%. Od 2019 roku znacznie zwiększyła się grupa Polek określających swoje poglądy jako raczej lewicowe (z 15,63% do 20,04%), oraz kobiet określających swoje poglądy jako zdecydowanie lewicowe – z 7,32% w maju 2019 roku do 11,74%  marcu 2021 roku. Łącznie poglądy lewicowe wśród Polek w ciągu 2 lat wzrosły o 8,83 p.p. Kobiety o poglądach prawicowych stanowiły mniejszość w badaniu z marca 2021 roku. 11,66% kobiet określiło swoje poglądy jako raczej prawicowe, 15,01% badanych kobiet określiło swoje poglądy jako zdecydowanie prawicowe. To oznacza, że przewaga poglądów lewicowych nad prawicowymi wśród kobiet wynosi 31,78% do 26,67% – jeszcze dwa lata temu to poglądy prawicowe przeważały 32,75% do 22,95%.

Nieco inaczej w badaniu odpowiadali mężczyźni. W najnowszym badaniu w grupie ankietowanych mężczyzn znalazło się jedynie 4,63% osób o poglądach zdecydowanie lewicowych oraz 16,51% o poglądach raczej lewicowych. 29,11% Polaków określiło swoje poglądy jako centrowe. Liczba mężczyzn określających swoje poglądy jako centrowe wzrosła od maja 2019 roku o 4,05 p.p. W badaniu to mężczyźni częściej niż kobiety określali swoje poglądy jako prawicowe. Wiosną 2019 r. 22,40% zadeklarowało swoje poglądy jako raczej prawicowe i 19,78% jako zdecydowanie prawicowe. Tutaj zmiana poglądów nie jest aż tak drastyczna, ale też widoczny jest trend zmiany poglądów na bardziej lewicowe. W porównaniu z wiosną 2019 roku wśród mężczyzn liczba osób o poglądach lewicowych wzrosło z 18,2% do 21,14%. W ciągu dwóch ostatnich lat zmalała liczba osób o poglądach prawicowych z 42,18% do 36,26%, czyli nadal mężczyzn o poglądach prawicowych jest niemal dwa razy więcej niż tych o poglądach lewicowych.

W 2019 roku w tej grupie wiekowej poglądy prawicowe deklarowało 35,21%, co oznacza spadek o 7,95 p.p. względem 2019 roku. Grupa osób o poglądach lewicowych powiększyła się o 3,25 p.p. (21,34% w badaniu z 2019 r.). 35,81% badanych w 2019 roku 60-69-latków określało swoje poglądy jako prawicowe, w 2021 roku grupa ta powiększyła się o 5,15 p.p. (40,96%). Zmiana zaszła również w przypadku deklaracji poglądów lewicowych – 21,56% 60-69-latków w 2019 roku określała swoje poglądy jako lewicowe, w 2021 grupa ta powiększyła się o prawie 2,2 p.p. (23,76%).

W wyborach parlamentarnych w 2019 roku Prawo i Sprawiedliwość miało poparcie wśród kobiet i mężczyzn na porównywalnym poziomie. Wśród kobiet to poparcie wynosiło 43% a wśród mężczyzn 44,1% (wyniki badania exit poll). W naszym najnowszym badaniu poparcie dla PiS już znacząco różni się w tych dwóch grupach. Wśród mężczyzn poparcie dla Prawa i Sprawiedliwości wynosi 33,39%. Oznacza to, że od czasu wyborów parlamentarnych spadło o prawie 11 p.p. jednak największą zmianę widać wśród kobiet, wśród których na PiS chce głosować 24,27%, czyli aż o 19 p.p. mniej niż w wyborach 1,5 roku temu. Trudno nie zauważyć tu korelacji ze zmianą poglądów w tych dwóch grupach, a to oznacza, że PiS-owi trudno będzie wrócić do wyników z wyborów 2019 na bazie tego samego elektoratu. Politycy partii rządzącej będą zmuszeni szukać wyborców gdzie indziej np. wśród mocno prawicowych młodych mężczyzn dziś głosujących na Konfederację.

Jak pokazuje nasze cykliczne badanie dotyczące zaufania do rządu i opozycji większość Polek i Polaków deklaruje brak zaufania do czołowych partii politycznych. Stwierdzenie „Nie popieram ani partii rządzącej, ani opozycji” poparło 38,57% Polek i 35,43% Polaków. Badani prawdopodobnie są rozczarowani działaniami polityków posiadających mandat poselski. Brak zaufania dla ich pracy oznacza również, że propozycje zmian, które deklarują politycy, nie są odpowiedzią na aktualne potrzeby wyborców.

Porównując poparcie kobiet i mężczyzn dla partii rządzącej i opozycji widzimy, że niezależnie od płci Polki i Polacy mają większe zaufanie dla działań polityków opozycji (kobiety – 38,39%, mężczyźni – 36,80%). Partię rządzącą poparło 23,04% Polek i 27,77% Polaków. Wyborcy nadal oczekują od polityków opozycji reagowania na działania partii rządzącej i proponowania zmian lub konsensusu politycznego, który byłby alternatywą dla decyzji jednej partii i odpowiadał interesowi szerszej grupy niż wyborcy Prawa i Sprawiedliwości.