5 prognoz na nowy sezon polityczny

Powrót Donalda Tuska na przewodniczącego PO przebiegał gwałtownie i zdecydowanie. Zapewne tak samo będą wyglądać wybory wewnętrzne w PO. Ich wynik jest pewny, choć istnieje scenariusz, że Donald Tusk będzie miał konkurenta wystawionego przez “frakcję młodych”, który miałby swoim startem zbadać temperaturę w partii. Tym kandydatem na pewno nie będzie Rafał Trzaskowski, choć może mi zostać któryś z polityków z nim kojarzony. Oddanie Donaldowi Tuskowi partii bez walki w wewnętrznych wyborach mogłoby się później zemścić, gdyby już po wyborach notowania Platformy nie były aż tak dobre, jak są oczekuje się w PO. Do końca roku najpewniej PO pozostanie liderem opozycji, lecz nie zbliży się do wyniku PiS. Działająca polaryzacja jednocześnie umacnia PO i osłabia Szymona Hołownie, który traci część wyborców na rzecz Prawa i Sprawiedliwości. Ten sam mechanizm, który będzie utrzymywał PO jako lidera opozycji, jednocześnie będzie utrzymywał notowania PO w stałym dystansie do PiS. 

Mimo że temat przywództwa w PO został już rozstrzygnięty przynajmniej do wyborów parlamentarnych, to Donald Tusk ma jeden scenariusz, który może zastosować w awaryjnej sytuacji, np. gdyby jednak notowania Polski 2050 i PO się do siebie niebezpiecznie zbliżyły. Takim scenariuszem byłoby powtórzenie ruchu Jarosława Kaczyńskiego z wystawieniem na Premiera kogoś innego. Tym kimś oczywiście byłby Rafał Trzaskowski. Z jednej strony taki ruch spowodowałby wzmocnienie sondaży PO, szczególnie byłby to manewr, który mógłby przysporzyć głosów wyborców Szymona Hołowni i Lewicy. Z drugiej strony skutkowałoby to podzieleniem odpowiedzialności za wynik wyborczy PO i zaangażowaniem Rafała Trzaskowskiego w działania kampanijne, objazdy w kraju. Na pewno nie jest to scenariusz nr 1 dla Donalda Tuska, który nie tylko wrócił na 100%, jak sam mówił, lecz także po 100%. Bardziej prawdopodobne, że ten scenariusz może się wydarzyć już w nowym roku. Teraz brak przesłanek do tego, aby Szymon Hołownia nadrobił szybko straty.

Zobacz nasz raport o przyszłości Platformy Obywatelskiej:

Każdy, kto zna się na przeliczaniu mandatów do Sejmu, wie, jak bardzo zmienia się układ tego podziału w zależności od tego, ile partii przekracza próg i wchodzi do Sejmu. Dla losu całej opozycji to, czy w przyszłym Sejmie znajdzie się PSL oraz Lewica, będzie miało fundamentalne znaczenie. W zdecydowanie gorszej sytuacji jest PSL, który ograbiony z poparcia z jednej strony przez Szymona Hołownie (w miastach), z drugiej strony ograbiony z poparcia na wsi (PiS i Agrounia), obecnie walczy o swoje polityczne przetrwanie. Wspólny start z Jarosławem Gowinem ani tych wyborców PSL nie doda (jak to było z Pawłem Kukizem), ani nie uwiarygodni PSL wśród wyborców opozycji. Jeszcze trudniej będzie PSL odpowiedzieć na pytanie “kto jest wyborcą PSL i dlaczego warto na tę partię głosować?”. Nowy sezon polityczny na pewno nie rozwiąże tego problemu PSL, a konkurencja nie śpi. Spodziewamy się na jesieni materiałów pod tytułem “Czy to już koniec PSL i czy nie dochodzi do zmiany warty?”.

Nieco lepszą sytuację ma Lewica, która na razie trzyma się powyżej progu wyborczego, choć tylko tego dla partii politycznych, a nie dla koalicji. Problem partii Razem, która nie należy do Nowej Lewicy, prędzej czy później da o sobie znać. Stawka być albo nie być Lewicy w Sejmie to dziś stawka dla całej opozycji – czy uda jej się przejąć władzę czy nie?  Przy obecnej sytuacji prowadzenia w sondażach PiS utworzenie większości opozycyjnej bez Lewicy nad progiem jest matematycznie prawie niemożliwa. Obecność Lewicy w przyszłym Sejmie to nie jest coś pewnego. Głosowanie w sprawie KPO razem z PiS, strata wyborców na rzecz Tuska i Hołowni, konflikt o przywództwo w partii, partia Razem jako osobny twór, najgorsze ze wszystkich liderów partyjnych oceny Włodzimierza Czarzastego. To wszystko sprawia, że napięcia na Lewicy będą rosły, a nie malały. Ich efektem będzie zapewne przejście kilku polityków do KO. Taki sukces jest potrzebny Donaldowi Tuskowi, by pokazać dynamikę sprzyjającą KO, a jednocześnie zmusi Lewicę do uległości. Do końca roku, gdyby do takiego podziału na Lewicy doszło, mogą pojawiać się sondaże z Lewicą poza Sejmem. Najlepszą dla Lewicy opcją byłoby stworzenie przez KO, Polska 2050 i PSL bloku centrowego, wtedy Lewica jako alternatywa dla opozycyjnego wyborcy byłaby prawie pewna wejścia do Sejmu.

Szymon Hołownia zdecydowanie przeżywa trudne chwile – stracił tę część zawiedzionych wyborców KO, którzy wrócili do tej partii po powrocie Donalda Tuska, oraz traci tych wyborców PiS, którzy chcieli na niego głosować, lecz wracają do PiS… ze względu na powrót Donalda Tuska. Szymon Hołownia utrzymał się jednak na nogach, posługując się terminologią pięściarska, i będzie robił wszystko, by utrzymać niezależność i własną drogę Polski 2050. Szymon Hołownia wie, że jakikolwiek sojusz z KO oznaczałby formę wchłonięcia przez bardziej doświadczonego gracza. Co najważniejsze, Szymon Hołownia straciłby jedyną zaletę, którą dziś obecnie ma – bycie nie PO. Nowoczesna, która zawiązała koalicję z KO bardzo szybko straciła swoje znaczenie i sens istnienia właśnie dlatego, że nie była alternatywą dla wyborców opozycyjnych, którzy nie mają ochoty głosować na Platformę. 

W interesie Donalda Tuska będzie pokazanie, że Szymon Hołownia tak bardzo od PO się nie różni, a ich wspólny los jest niemal pewny. Szymon Hołownia będzie z całych sił pokazywał, że istnieje trzecia droga w sporze PiS i KO. Do końca roku należy się spodziewać kolejnych transferów do Polska 2050, bo dzięki temu Szymon Hołownia może pokazać, że nadal jest polityczną ciekawa alternatywą. Jeśli jakieś transfery Szymon Hołownia miał w zanadrzu, to teraz będzie najlepszy czas, właśnie po powrocie Donalda Tuska, na ich uruchomienie.

Jednym z głównych odczuć po Campusie Przyszłości w wypowiedziach prelegentów było przeświadczenie, że kres rządów PiS to raczej pewnik i trzeba wyczekać maksymalnie dwa lata do końca kadencji, by się to ziściło. Ostatnie tygodnie pokazują, że sytuacja PiS staje się dużo bardziej komfortowa niż jeszcze kilka miesięcy temu. Po największym do tej pory tąpnięciu poparcia dla PiS po jesiennej fali protestów kobiet i młodych w końcu przyszło wyczekiwane odbicie. Nie pomógł Polski Ład ani obiecane pieniądze z UE, pomógł powrót Donalda Tuska i skierowania dyskusji na stare utarte spory oraz sytuacja na granicy z Białorusią. Błędne przypisywanie wzrostu poparcia sytuacją z uchodźcami i porównywanie sytuacji z 2015 rokiem jest zupełnie nieuprawnione. Na notowania PiS ma wpływ spór silnego państwa ze słabym, sytuacji, która dodaje siły rządzącym w kontrze do pełnych współczucia, ale jednak mało państwowych, zachowań opozycji. W dużym skrócie sytuacja na granicy to konkurs na to, kto może Polską rządzić, komu oddalibyśmy swoje bezpieczeństwo i wielu wyborców PiS, także tych którzy widzieli się już w Polsce 2050, wybiera w tej sytuacji PiS. Reszta wzrostów to rosnąca polaryzacja i skuteczny straszak wśród wyborców PiS, jakim jest Donald Tusk. Do końca roku w zależności od tego, jak toczyć się będzie sytuacja na granicy, PiS może zanotować swoje rekordowe poparcie w granicach 40% i zbliżyć się pierwszy raz od roku do wyników z czasu wyborów prezydenckich. Rosnące poparcia pomoże też Jarosławowi Kaczyńskiemu ustabilizować sytuację z większością parlamentarną, opartą już wyłącznie na interesie poszczególnych posłów. Oddalając od siebie zagrożenie utraty kilkudziesięciu mandatów w Sejmie, dużo łatwiej będzie Kaczyńskiemu zapewnić przyszłość różnym posłom.

Im bardziej media oddalają od siebie myśl, że polityka dzieje się nie tylko w Warszawie, lecz także ciekawe procesy społeczne występują niezależnie od tego co dzieje się w Sejmie, tym większym zaskoczeniem lub szokiem będzie pojawienie się nowego gracza – Agrounii. Po udanych wakacjach, protestach i przebijaniu się do politycznego mainstreamu Agrounia zacznie “ocierać się” o próg wyborczy lub go przekraczać. Szybko obserwatorzy zdadzą sobie sprawę, że przy tak podzielonej polityce i wyrównanej walce opozycji z PiS nowa partia w Sejmie i zdobyte mandaty będą miały kluczowe znaczenie dla przyszłości polityki w Polsce. W najbliższych miesiącach oznaczać będzie to efekt kuli śniegowej – dobre sondaże Agrounii będa oznaczać, że zacznie pojawiać się w innych sondażach, a dziennikarze będą musieli pokazać swoim czytelnikom i widzom, czym jest nowy twór. Dojdzie do tego naturalne porównanie Agrounii z PSL, a historie zmian (w  tym przypadku na wsi) są zawsze atrakcyjne dla odbiorców. Przynajmniej w najbliższych miesiącach Agrounia napędzi stracha praktycznie wszystkim partiom obecnym w Sejmie. PSL, dlatego że Agrounia chce ich zastąpić na wsi; PiS, który będzie obawiać się utraty wyborców na rzecz Agrounii; opozycja która obliczy, że przyszły rząd opozycyjny może się nie udać bez nowego gracza; Lewica która podejrzliwie patrzy na współprace Agrounii z lewicowymi politykami takimi jak były kandydat Lewicy na KPO Piotr Ikonowicz; Konfederacja, która do tej pory była jedyną partia anty-establishment i sama liczyła na wyborczy spadek po PiS. Wszystkiemu temu przyglądać się będą wyborcy, którzy z pewnym zadowoleniem będą oceniać, że ten strach i lęk trochę się jednak obecnym partiom w Sejmie należał.